ULUSLARARASI PETROL ÜRETİM REKABETİNİN OYUN TEORİSİ İLE ANALİZİ

Uluslararası ham petrol piyasasında oyuncuların OPEC (Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü) üye ülkeleri ile OPEC’e üye olmayan petrol üreten ülkeler (non-OPEC) oldukları varsayımı yaygındır. Söz konusu oyuncuların kâr maksimizasyonu ve/veya petrol piyasalarını kontrol edebilme hedefiyle üretim seviyesi...

Full description

Saved in:
Bibliographic Details
Main Authors: Kayhan Çelik, Fatih Kaplan
Format: Article
Language:English
Published: Mehmet Akif Ersoy University 2022-07-01
Series:Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi
Subjects:
Online Access:https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1702430
Tags: Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
Description
Summary:Uluslararası ham petrol piyasasında oyuncuların OPEC (Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü) üye ülkeleri ile OPEC’e üye olmayan petrol üreten ülkeler (non-OPEC) oldukları varsayımı yaygındır. Söz konusu oyuncuların kâr maksimizasyonu ve/veya petrol piyasalarını kontrol edebilme hedefiyle üretim seviyesi ve fiyat gibi çeşitli strateji kümeleri kullanarak rekabet eğilimine girmeleri söz konusu piyasanın oyun modelleri ile analiz edilebilirliğini ortaya koymaktadır. Bu çalışmanın amacı, OPEC ve non-OPEC ülkelerinin rekabete dayalı petrol üretim miktarlarını oyun teorisi temelinde analiz etmektir. Bu amaç doğrultusunda, oyunculara ait 1972-2019 dönemini kapsayan üretim miktarları ve ham petrol fiyat serileri kullanılmıştır. Petrol piyasalarındaki rekabetin varlığına işaret eden üretim fonksiyonlarına ait katsayılar Tam Bilgi En Küçük Kareler (FMOLS- Fully Modified Ordinary Least Square) yöntemi ile tahmin edilmiştir. Elde edilen modellerden Cournot-Nash ve Stackelberg denge çözümleri hesaplanmıştır. Cournot-Nash denge düzeyine göre Stackelberg denge düzeylerinde lider oyuncunun üretiminin artığı, takipçi oyuncunun üretim düzeyinin ise azaldığı görülmüştür. Bulgular Cournot-Nash denge çıktılarının Stackelberg denge çıktılarından daha yüksek olduğu çalışmalar ile paralellik göstermiştir. Oyuncuların üretim miktarı ve fiyat stratejileri vasıtasıyla optimum üretim düzeyine ulaşmaları için Cournot-Nash dengesinde kalmaları önerilmektedir.
ISSN:2149-1658