برآورد سازوکار زمین‌لرزه‌ها در گستره ‌لرزه‌ای پیرامون کلان‌شهرهای تهران، مشهد و تبریز

در این پژوهش داده‌های موردنیاز برای حل سازوکار زمین‌لرزه‌ها از هم‌آمیخت داده‌های شکل موج موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران و پژوهشگاه بین‌المللی زلزله‌شناسی و مهندسی زلزله گردآوری شده‌اند. پس از ویرایش داده‌ها و پیش از داده‌پردازی از روش قطبش‌های نخستین موج P رسیده به ایستگاه‌های لرزه‌نگاری باند پهن، بلن...

Full description

Saved in:
Bibliographic Details
Main Authors: فاطمه نقدی, مجید نعمتی
Format: Article
Language:English
Published: Ferdowsi University of Mashhad 2024-06-01
Series:جغرافیا و مخاطرات محیطی
Subjects:
Online Access:https://geoeh.um.ac.ir/article_42632_268bce46ac46dd7ee92f33a2c66d0fa6.pdf
Tags: Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
_version_ 1832592550942212096
author فاطمه نقدی
مجید نعمتی
author_facet فاطمه نقدی
مجید نعمتی
author_sort فاطمه نقدی
collection DOAJ
description در این پژوهش داده‌های موردنیاز برای حل سازوکار زمین‌لرزه‌ها از هم‌آمیخت داده‌های شکل موج موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران و پژوهشگاه بین‌المللی زلزله‌شناسی و مهندسی زلزله گردآوری شده‌اند. پس از ویرایش داده‌ها و پیش از داده‌پردازی از روش قطبش‌های نخستین موج P رسیده به ایستگاه‌های لرزه‌نگاری باند پهن، بلنددوره و هم‌چنین کوتاه­دوره برای حل سازوکار زمین‌لرزه‌ها بهره گرفته شد. خطای کانون‌یابی این زمین‌لرزه‌ها نزدیک به 5 کیلومتر بوده و بیشینه چرخش صفحه‌های گرهی در سازوکارها 5 درجه در نظر گرفته شد. این سازوکارها با کم‌ترین خطا در شمار قطبش‌ها برای سازوکارهای زمین‌لرزه‌های پیرامون شهرهای پرجمعیت و مهم تهران، مشهد و تبریز پردازش شده‌اند. بر پایه حل سازوکار زمین‌لرزه‌ها در این پژوهش، گسل‌های مشاء، شمال تهران، ایپک، پیشوا و ایوانکی، به ترتیب دارای سازوکار چیره راستالغز چپ‌بر با مؤلفه کوچک نرمال، معکوس، راستالغز چپ‌بر، راستالغز راست‌بر با مؤلفه کوچک معکوس و سازوکار چیره معکوس می‌باشند. این پژوهش نشان داد که گسل‌های پیرامون مشهد مانند باهلر و اشک‌آباد، به ترتیب دارای سازوکار چیره راستالغز چپ‌بر با مؤلفه کوچک معکوس و معکوس می‌باشند. سازوکار چیره پس‌لرزه‌های زمین‌لرزه 2017‌ فریمان که به گمان در راستا و دنباله گسل فریمان روی داده‌اند، نیز معکوس با مؤلفه راستالغز راست‌بر می‌باشند. هم‌چنین، سازوکارهای حل‌شده زمین‌لرزه‌های پیرامون شهر تاریخی تبریز نشان می‌دهد که زمین‌لرزه‌هایی با سازوکار چیره راستالغز راست‌بر و معکوس به گسل شمال تبریز وابسته هستند. دیگر زمین‌لرزه‌‌ها که پس‌لرزه‌های زمین‌لرزه‌های دوگانه 2012 اهر- ورزقان می‌باشند، نیز دارای راستالغز راست‌بر و مؤلفه معکوس هستند. زمین‌لرزه‌های 2012 اهر- ورزقان نیز دارای سازوکار راستالغز راست‌بر خالص هستند. سازوکار برخی از این گسل‌ها که در کارهای (زمین‌شناسی یا لرزه‌شناسی) پیشین بررسی شده بودند، با سازوکار حل شده این پژوهش هم‌خوانی دارند.
format Article
id doaj-art-15f6899d24dd4fccb862c81080a0d85b
institution Kabale University
issn 2322-1682
2383-3076
language English
publishDate 2024-06-01
publisher Ferdowsi University of Mashhad
record_format Article
series جغرافیا و مخاطرات محیطی
spelling doaj-art-15f6899d24dd4fccb862c81080a0d85b2025-01-21T06:39:27ZengFerdowsi University of Mashhadجغرافیا و مخاطرات محیطی2322-16822383-30762024-06-0113211513910.22067/geoeh.2022.77045.124142632برآورد سازوکار زمین‌لرزه‌ها در گستره ‌لرزه‌ای پیرامون کلان‌شهرهای تهران، مشهد و تبریزفاطمه نقدی0مجید نعمتی1دانشجوی زیست‌محیطی دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایراناستاد ژئوفیزیک دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایراندر این پژوهش داده‌های موردنیاز برای حل سازوکار زمین‌لرزه‌ها از هم‌آمیخت داده‌های شکل موج موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران و پژوهشگاه بین‌المللی زلزله‌شناسی و مهندسی زلزله گردآوری شده‌اند. پس از ویرایش داده‌ها و پیش از داده‌پردازی از روش قطبش‌های نخستین موج P رسیده به ایستگاه‌های لرزه‌نگاری باند پهن، بلنددوره و هم‌چنین کوتاه­دوره برای حل سازوکار زمین‌لرزه‌ها بهره گرفته شد. خطای کانون‌یابی این زمین‌لرزه‌ها نزدیک به 5 کیلومتر بوده و بیشینه چرخش صفحه‌های گرهی در سازوکارها 5 درجه در نظر گرفته شد. این سازوکارها با کم‌ترین خطا در شمار قطبش‌ها برای سازوکارهای زمین‌لرزه‌های پیرامون شهرهای پرجمعیت و مهم تهران، مشهد و تبریز پردازش شده‌اند. بر پایه حل سازوکار زمین‌لرزه‌ها در این پژوهش، گسل‌های مشاء، شمال تهران، ایپک، پیشوا و ایوانکی، به ترتیب دارای سازوکار چیره راستالغز چپ‌بر با مؤلفه کوچک نرمال، معکوس، راستالغز چپ‌بر، راستالغز راست‌بر با مؤلفه کوچک معکوس و سازوکار چیره معکوس می‌باشند. این پژوهش نشان داد که گسل‌های پیرامون مشهد مانند باهلر و اشک‌آباد، به ترتیب دارای سازوکار چیره راستالغز چپ‌بر با مؤلفه کوچک معکوس و معکوس می‌باشند. سازوکار چیره پس‌لرزه‌های زمین‌لرزه 2017‌ فریمان که به گمان در راستا و دنباله گسل فریمان روی داده‌اند، نیز معکوس با مؤلفه راستالغز راست‌بر می‌باشند. هم‌چنین، سازوکارهای حل‌شده زمین‌لرزه‌های پیرامون شهر تاریخی تبریز نشان می‌دهد که زمین‌لرزه‌هایی با سازوکار چیره راستالغز راست‌بر و معکوس به گسل شمال تبریز وابسته هستند. دیگر زمین‌لرزه‌‌ها که پس‌لرزه‌های زمین‌لرزه‌های دوگانه 2012 اهر- ورزقان می‌باشند، نیز دارای راستالغز راست‌بر و مؤلفه معکوس هستند. زمین‌لرزه‌های 2012 اهر- ورزقان نیز دارای سازوکار راستالغز راست‌بر خالص هستند. سازوکار برخی از این گسل‌ها که در کارهای (زمین‌شناسی یا لرزه‌شناسی) پیشین بررسی شده بودند، با سازوکار حل شده این پژوهش هم‌خوانی دارند.https://geoeh.um.ac.ir/article_42632_268bce46ac46dd7ee92f33a2c66d0fa6.pdfسازوکار زمین‌لرزه‌هاگسل‌های ایرانقطبش‌های نخستین امواج pکلان‌شهرهای ایرانزمین‌لرزه اهر-ورزقانزمین لرزه تهران
spellingShingle فاطمه نقدی
مجید نعمتی
برآورد سازوکار زمین‌لرزه‌ها در گستره ‌لرزه‌ای پیرامون کلان‌شهرهای تهران، مشهد و تبریز
جغرافیا و مخاطرات محیطی
سازوکار زمین‌لرزه‌ها
گسل‌های ایران
قطبش‌های نخستین امواج p
کلان‌شهرهای ایران
زمین‌لرزه اهر-ورزقان
زمین لرزه تهران
title برآورد سازوکار زمین‌لرزه‌ها در گستره ‌لرزه‌ای پیرامون کلان‌شهرهای تهران، مشهد و تبریز
title_full برآورد سازوکار زمین‌لرزه‌ها در گستره ‌لرزه‌ای پیرامون کلان‌شهرهای تهران، مشهد و تبریز
title_fullStr برآورد سازوکار زمین‌لرزه‌ها در گستره ‌لرزه‌ای پیرامون کلان‌شهرهای تهران، مشهد و تبریز
title_full_unstemmed برآورد سازوکار زمین‌لرزه‌ها در گستره ‌لرزه‌ای پیرامون کلان‌شهرهای تهران، مشهد و تبریز
title_short برآورد سازوکار زمین‌لرزه‌ها در گستره ‌لرزه‌ای پیرامون کلان‌شهرهای تهران، مشهد و تبریز
title_sort برآورد سازوکار زمین‌لرزه‌ها در گستره ‌لرزه‌ای پیرامون کلان‌شهرهای تهران، مشهد و تبریز
topic سازوکار زمین‌لرزه‌ها
گسل‌های ایران
قطبش‌های نخستین امواج p
کلان‌شهرهای ایران
زمین‌لرزه اهر-ورزقان
زمین لرزه تهران
url https://geoeh.um.ac.ir/article_42632_268bce46ac46dd7ee92f33a2c66d0fa6.pdf
work_keys_str_mv AT fạṭmhnqdy brậwrdsạzwḵạrzmynlrzhhạdrgstrhlrzhạypyrạmwnḵlạnsẖhrhạythrạnmsẖhdwtbryz
AT mjydnʿmty brậwrdsạzwḵạrzmynlrzhhạdrgstrhlrzhạypyrạmwnḵlạnsẖhrhạythrạnmsẖhdwtbryz