El-Fārābī’de Tanrı ve nihailik
Tanrı hakkındaki en temel ontolojik/metafiziksel sezgilerimizden biri O’nun tüm gerçekliğin nihai kaynağı/temeli ve nihai nedensel açıklaması olduğudur. Nihailik düşüncesinin makul bir Tanrı tasavvuru için gerekli olduğu düşünülmekle birlikte yeterli olduğunu söylemek zor görünmektedir. Bunun en öne...
Saved in:
| Main Author: | |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | Arabic |
| Published: |
Ankara University
2018-04-01
|
| Series: | Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/581084 |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| _version_ | 1832542941115056128 |
|---|---|
| author | Münteha Beki |
| author_facet | Münteha Beki |
| author_sort | Münteha Beki |
| collection | DOAJ |
| description | Tanrı hakkındaki en temel ontolojik/metafiziksel sezgilerimizden biri O’nun tüm gerçekliğin nihai kaynağı/temeli ve nihai nedensel açıklaması olduğudur. Nihailik düşüncesinin makul bir Tanrı tasavvuru için gerekli olduğu düşünülmekle birlikte yeterli olduğunu söylemek zor görünmektedir. Bunun en önemli nedenlerinden biri nihailik kavramının içeriksel bir tasavvur sunmaktan uzak görünmesidir. Bu çalışmada, nihailik kavramının uygun ve tatmin edici bir Tanrı anlayışı geliştirebilmek için yeterli olup olmadığı tartışması el-Fārābī’’nin İlk Neden düşüncesi üzerinden yapılmaktadır. El-Fārābī Tanrı’nın ne olduğuna ilişkin olarak O’na birtakım sıfatlar atfetmekle birlikte bunları nihailik düşüncesi çerçevesinde izah etmeye çalışır. Ancak nihailiğin biçimsel bir çerçeveyle sınırladığı bir Tanrı anlayışı tatmin edici görünmediği gibi teizmin Tanrı anlayışıyla da pek bağdaşmamaktadır. Teizmin mükemmellik kavramını esas alarak oluşturduğu Tanrı anlayışı nihailiği gerektirmekle birlikte onunla sınırlı kalmayıp içeriksel bir anlayış ortaya koymaktadır. Bu nedenle el-Fārābī’nin Tanrı ve nihailik anlayışının teizmin anlayışından önemli ölçüde ayrıştığı dikkate alındığında onun İlk Neden düşüncesinin teizmin Tanrı anlayışıyla bağdaşmayacağını savunmak mümkün görünmektedir |
| format | Article |
| id | doaj-art-11186bfbab60411292afe448c7bd3b0e |
| institution | Kabale University |
| issn | 1301-0522 |
| language | Arabic |
| publishDate | 2018-04-01 |
| publisher | Ankara University |
| record_format | Article |
| series | Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi |
| spelling | doaj-art-11186bfbab60411292afe448c7bd3b0e2025-02-03T12:03:10ZaraAnkara UniversityAnkara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi1301-05222018-04-0159125127410.1501/Ilhfak_000000149045El-Fārābī’de Tanrı ve nihailikMünteha BekiTanrı hakkındaki en temel ontolojik/metafiziksel sezgilerimizden biri O’nun tüm gerçekliğin nihai kaynağı/temeli ve nihai nedensel açıklaması olduğudur. Nihailik düşüncesinin makul bir Tanrı tasavvuru için gerekli olduğu düşünülmekle birlikte yeterli olduğunu söylemek zor görünmektedir. Bunun en önemli nedenlerinden biri nihailik kavramının içeriksel bir tasavvur sunmaktan uzak görünmesidir. Bu çalışmada, nihailik kavramının uygun ve tatmin edici bir Tanrı anlayışı geliştirebilmek için yeterli olup olmadığı tartışması el-Fārābī’’nin İlk Neden düşüncesi üzerinden yapılmaktadır. El-Fārābī Tanrı’nın ne olduğuna ilişkin olarak O’na birtakım sıfatlar atfetmekle birlikte bunları nihailik düşüncesi çerçevesinde izah etmeye çalışır. Ancak nihailiğin biçimsel bir çerçeveyle sınırladığı bir Tanrı anlayışı tatmin edici görünmediği gibi teizmin Tanrı anlayışıyla da pek bağdaşmamaktadır. Teizmin mükemmellik kavramını esas alarak oluşturduğu Tanrı anlayışı nihailiği gerektirmekle birlikte onunla sınırlı kalmayıp içeriksel bir anlayış ortaya koymaktadır. Bu nedenle el-Fārābī’nin Tanrı ve nihailik anlayışının teizmin anlayışından önemli ölçüde ayrıştığı dikkate alındığında onun İlk Neden düşüncesinin teizmin Tanrı anlayışıyla bağdaşmayacağını savunmak mümkün görünmektedirhttps://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/581084ultimatenessal-fārābīfirst causefirst beinggodperfectiontheismnihailikel-fārābīi̇lk nedeni̇lk varlıktanrımükemmellikteizm |
| spellingShingle | Münteha Beki El-Fārābī’de Tanrı ve nihailik Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi ultimateness al-fārābī first cause first being god perfection theism nihailik el-fārābī i̇lk neden i̇lk varlık tanrı mükemmellik teizm |
| title | El-Fārābī’de Tanrı ve nihailik |
| title_full | El-Fārābī’de Tanrı ve nihailik |
| title_fullStr | El-Fārābī’de Tanrı ve nihailik |
| title_full_unstemmed | El-Fārābī’de Tanrı ve nihailik |
| title_short | El-Fārābī’de Tanrı ve nihailik |
| title_sort | el farabi de tanri ve nihailik |
| topic | ultimateness al-fārābī first cause first being god perfection theism nihailik el-fārābī i̇lk neden i̇lk varlık tanrı mükemmellik teizm |
| url | https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/581084 |
| work_keys_str_mv | AT muntehabeki elfarabidetanrıvenihailik |