شناسایی و تحلیل پیشران های کلیدی مؤثر در ارتقاء تاب آوری سکونتگاه های روستایی در برابر مخاطرات محیطی (مطالعه موردی: سکونتگاه های روستایی شهرستان فریمان)

سکونتگاه­های روستایی به دلیل نارسایی زیرساخت­های ضروری، آسیب­پذیری بالایی در برابر مخاطرات محیطی دارند. براین اساس با وقوع مخاطرات محیطی خسارت­های جبران­ناپذیری بر این سکونتگاه­ها وارد می­شود؛ لذا جهت کاهش خسارت­های ناشی از مخاطرات، افزایش سطح تاب­آوری در برابر مخاطرات بسیار ضروری است. پژوهش حاضر به...

Full description

Saved in:
Bibliographic Details
Main Authors: فهیمه جعفری, حمید شایان, هما باتقوی سرابی
Format: Article
Language:English
Published: Ferdowsi University of Mashhad 2020-05-01
Series:جغرافیا و مخاطرات محیطی
Subjects:
Online Access:https://geoeh.um.ac.ir/article_33982_8349d69a023dd6a72dac66c62dfb2410.pdf
Tags: Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
_version_ 1832591352103174144
author فهیمه جعفری
حمید شایان
هما باتقوی سرابی
author_facet فهیمه جعفری
حمید شایان
هما باتقوی سرابی
author_sort فهیمه جعفری
collection DOAJ
description سکونتگاه­های روستایی به دلیل نارسایی زیرساخت­های ضروری، آسیب­پذیری بالایی در برابر مخاطرات محیطی دارند. براین اساس با وقوع مخاطرات محیطی خسارت­های جبران­ناپذیری بر این سکونتگاه­ها وارد می­شود؛ لذا جهت کاهش خسارت­های ناشی از مخاطرات، افزایش سطح تاب­آوری در برابر مخاطرات بسیار ضروری است. پژوهش حاضر به دنبال شناسایی پیشران­های کلیدی جهت افزایش تاب­آوری سکونتگاه­های روستایی شهرستان فریمان در برابر مخاطرات است. روش پژوهش براساس روش جدید علم آینده‌پژوهی تحلیلی- ساختاری با به‌کارگیری ترکیبی از مدل­های کمی و کیفی است. با استفاده از روش­های دلفی و تحلیل اثرات متقابل به وسیلۀ نرم­افزار MICMAC عوامل کلیدی مؤثر در افزایش تاب­آوری سکونتگاه­های روستایی در برابر مخاطرات شناسایی و تحلیل شده­اند. جامعۀ آماری پژوهش 50 نفر که شامل 29 نفر از دهیاران و اعضای شوراهای اسلامی روستاهای مورد مطالعه و 21 نفر دیگر نیز شامل افراد متخصص در حوزه مورد بررسی می­باشند. براساس نتایج به‌دست‌آمده 16 عامل بالا بردن همکاری و همگرایی مردم در زمان مخاطره، مسئولیت­پذیری سازمان­های دولتی و نهادهای محلی، مشارکت میان جوامع، بخش خصوصی و مقام­های محلی، اتخاذ تدابیر لازم برای حفظ روستا از خطر مخاطرات توسط مدیریت محلی، بناهای مستحکم جهت استفاده در زمان خطر، اعطای اعتبارات و وام به آسیب­دیدگان، هماهنگی میان نهادهای مختلف و رسیدگی به‌موقع جهت کمک­رسانی، افزایش درآمدهای غیرکشاورزی روستاییان، استفاده از GIS در مدیریت مخاطرات طبیعی توسط سازمان­های ذی­ربط، آگاه­سازی مردم از راه­های مقابله با وقوع حوادث، مقاوم­سازی واحدهای مسکونی با مشاوره معماران محلی و مهندسین، استفاده از ابزارهای اطلاعاتی از سوی نهادهای ذی‌ربط، دسترسی به سازمان­ها برای مدیریت بعد از وقوع حوادث، آموزش مردم جهت ساخت­وسازهای مقاوم، ایجاد پوشش بیمه­ای در جنبه­های مختلف، آموزش و اجرای مانور توسط دستگاه­های دولتی مهم­ترین عوامل کلیدی مؤثر در افزایش تاب­آوری سکونتگاه­های روستایی در برابر مخاطرات محیطی شهرستان فریمان محسوب می­شوند.
format Article
id doaj-art-0cef909922ab44c4bfba66f5bb0d9bdf
institution Kabale University
issn 2322-1682
2383-3076
language English
publishDate 2020-05-01
publisher Ferdowsi University of Mashhad
record_format Article
series جغرافیا و مخاطرات محیطی
spelling doaj-art-0cef909922ab44c4bfba66f5bb0d9bdf2025-01-22T12:11:50ZengFerdowsi University of Mashhadجغرافیا و مخاطرات محیطی2322-16822383-30762020-05-01918511510.22067/geo.v9i1.8684633982شناسایی و تحلیل پیشران های کلیدی مؤثر در ارتقاء تاب آوری سکونتگاه های روستایی در برابر مخاطرات محیطی (مطالعه موردی: سکونتگاه های روستایی شهرستان فریمان)فهیمه جعفری0حمید شایان1هما باتقوی سرابی2دانشگاه فردوسی مشهددانشگاه فردوسی مشهددانشگاه فردوسی مشهدسکونتگاه­های روستایی به دلیل نارسایی زیرساخت­های ضروری، آسیب­پذیری بالایی در برابر مخاطرات محیطی دارند. براین اساس با وقوع مخاطرات محیطی خسارت­های جبران­ناپذیری بر این سکونتگاه­ها وارد می­شود؛ لذا جهت کاهش خسارت­های ناشی از مخاطرات، افزایش سطح تاب­آوری در برابر مخاطرات بسیار ضروری است. پژوهش حاضر به دنبال شناسایی پیشران­های کلیدی جهت افزایش تاب­آوری سکونتگاه­های روستایی شهرستان فریمان در برابر مخاطرات است. روش پژوهش براساس روش جدید علم آینده‌پژوهی تحلیلی- ساختاری با به‌کارگیری ترکیبی از مدل­های کمی و کیفی است. با استفاده از روش­های دلفی و تحلیل اثرات متقابل به وسیلۀ نرم­افزار MICMAC عوامل کلیدی مؤثر در افزایش تاب­آوری سکونتگاه­های روستایی در برابر مخاطرات شناسایی و تحلیل شده­اند. جامعۀ آماری پژوهش 50 نفر که شامل 29 نفر از دهیاران و اعضای شوراهای اسلامی روستاهای مورد مطالعه و 21 نفر دیگر نیز شامل افراد متخصص در حوزه مورد بررسی می­باشند. براساس نتایج به‌دست‌آمده 16 عامل بالا بردن همکاری و همگرایی مردم در زمان مخاطره، مسئولیت­پذیری سازمان­های دولتی و نهادهای محلی، مشارکت میان جوامع، بخش خصوصی و مقام­های محلی، اتخاذ تدابیر لازم برای حفظ روستا از خطر مخاطرات توسط مدیریت محلی، بناهای مستحکم جهت استفاده در زمان خطر، اعطای اعتبارات و وام به آسیب­دیدگان، هماهنگی میان نهادهای مختلف و رسیدگی به‌موقع جهت کمک­رسانی، افزایش درآمدهای غیرکشاورزی روستاییان، استفاده از GIS در مدیریت مخاطرات طبیعی توسط سازمان­های ذی­ربط، آگاه­سازی مردم از راه­های مقابله با وقوع حوادث، مقاوم­سازی واحدهای مسکونی با مشاوره معماران محلی و مهندسین، استفاده از ابزارهای اطلاعاتی از سوی نهادهای ذی‌ربط، دسترسی به سازمان­ها برای مدیریت بعد از وقوع حوادث، آموزش مردم جهت ساخت­وسازهای مقاوم، ایجاد پوشش بیمه­ای در جنبه­های مختلف، آموزش و اجرای مانور توسط دستگاه­های دولتی مهم­ترین عوامل کلیدی مؤثر در افزایش تاب­آوری سکونتگاه­های روستایی در برابر مخاطرات محیطی شهرستان فریمان محسوب می­شوند.https://geoeh.um.ac.ir/article_33982_8349d69a023dd6a72dac66c62dfb2410.pdfمدیریت مخاطرات محیطیتاب آوریسکونتگاه های روستاییآگاه‌سازی و مشارکتمقاوم‌سازی
spellingShingle فهیمه جعفری
حمید شایان
هما باتقوی سرابی
شناسایی و تحلیل پیشران های کلیدی مؤثر در ارتقاء تاب آوری سکونتگاه های روستایی در برابر مخاطرات محیطی (مطالعه موردی: سکونتگاه های روستایی شهرستان فریمان)
جغرافیا و مخاطرات محیطی
مدیریت مخاطرات محیطی
تاب آوری
سکونتگاه های روستایی
آگاه‌سازی و مشارکت
مقاوم‌سازی
title شناسایی و تحلیل پیشران های کلیدی مؤثر در ارتقاء تاب آوری سکونتگاه های روستایی در برابر مخاطرات محیطی (مطالعه موردی: سکونتگاه های روستایی شهرستان فریمان)
title_full شناسایی و تحلیل پیشران های کلیدی مؤثر در ارتقاء تاب آوری سکونتگاه های روستایی در برابر مخاطرات محیطی (مطالعه موردی: سکونتگاه های روستایی شهرستان فریمان)
title_fullStr شناسایی و تحلیل پیشران های کلیدی مؤثر در ارتقاء تاب آوری سکونتگاه های روستایی در برابر مخاطرات محیطی (مطالعه موردی: سکونتگاه های روستایی شهرستان فریمان)
title_full_unstemmed شناسایی و تحلیل پیشران های کلیدی مؤثر در ارتقاء تاب آوری سکونتگاه های روستایی در برابر مخاطرات محیطی (مطالعه موردی: سکونتگاه های روستایی شهرستان فریمان)
title_short شناسایی و تحلیل پیشران های کلیدی مؤثر در ارتقاء تاب آوری سکونتگاه های روستایی در برابر مخاطرات محیطی (مطالعه موردی: سکونتگاه های روستایی شهرستان فریمان)
title_sort شناسایی و تحلیل پیشران های کلیدی مؤثر در ارتقاء تاب آوری سکونتگاه های روستایی در برابر مخاطرات محیطی مطالعه موردی سکونتگاه های روستایی شهرستان فریمان
topic مدیریت مخاطرات محیطی
تاب آوری
سکونتگاه های روستایی
آگاه‌سازی و مشارکت
مقاوم‌سازی
url https://geoeh.um.ac.ir/article_33982_8349d69a023dd6a72dac66c62dfb2410.pdf
work_keys_str_mv AT fhymhjʿfry sẖnạsạyywtḥlylpysẖrạnhạyḵlydymwtẖrdrạrtqạʾtạbậwrysḵwntgạhhạyrwstạyydrbrạbrmkẖạṭrạtmḥyṭymṭạlʿhmwrdysḵwntgạhhạyrwstạyysẖhrstạnfrymạn
AT ḥmydsẖạyạn sẖnạsạyywtḥlylpysẖrạnhạyḵlydymwtẖrdrạrtqạʾtạbậwrysḵwntgạhhạyrwstạyydrbrạbrmkẖạṭrạtmḥyṭymṭạlʿhmwrdysḵwntgạhhạyrwstạyysẖhrstạnfrymạn
AT hmạbạtqwysrạby sẖnạsạyywtḥlylpysẖrạnhạyḵlydymwtẖrdrạrtqạʾtạbậwrysḵwntgạhhạyrwstạyydrbrạbrmkẖạṭrạtmḥyṭymṭạlʿhmwrdysḵwntgạhhạyrwstạyysẖhrstạnfrymạn