وضعیت معاملات شخص مست در مراتب مختلف مستی؛ سامان‌دهی نظریۀ عدم‌نفوذ برخی معاملات شخص مست
یکی از شرایط اساسی صحت قراردادها «قصد» و «رضای» طرفین است. فقدان این دو به بطلان یا عدم‌نفوذ قرارداد منجر می‌شود. مادۀ 195 قانون مدنی معامله در حال مستی را به‌علت فقدان قصد باطل میداند. باتوجه‌به مفهوم مخالف ماده، معاملات شخص مست یا به‌علت فقدان قصد باطل شناخته شده و یا به‌علت عدم‌زوال قصد صحیح تل...
Saved in:
| Main Authors: | , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | fas |
| Published: |
Ferdowsi University of Mashhad
2025-02-01
|
| Series: | فقه و اصول |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://jfiqh.um.ac.ir/article_46171_6313310f5bf41789bdd3804a49484c6c.pdf |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| _version_ | 1823865182419419136 |
|---|---|
| author | امیرعباس عسکری علی یاری نژاد |
| author_facet | امیرعباس عسکری علی یاری نژاد |
| author_sort | امیرعباس عسکری |
| collection | DOAJ |
| description | یکی از شرایط اساسی صحت قراردادها «قصد» و «رضای» طرفین است. فقدان این دو به بطلان یا عدم‌نفوذ قرارداد منجر می‌شود. مادۀ 195 قانون مدنی معامله در حال مستی را به‌علت فقدان قصد باطل میداند. باتوجه‌به مفهوم مخالف ماده، معاملات شخص مست یا به‌علت فقدان قصد باطل شناخته شده و یا به‌علت عدم‌زوال قصد صحیح تلقی شده است. مشهور فقها و حقوقدانان نیز همین دیدگاه را در خصوص معاملات شخص مست دارند. این در حالی است که ازنظرِ پزشکی، مستی دارای مراتبی است که حکم به صحت و بطلان نمیتواند معاملات واقع‌شده در همۀ مراتب را پوشش دهد. گاه مستی باعث زوال قصد و رضا می‌شود، گاه به هیچ‌یک از قصد و رضا خلل وارد نمیکند و گاه شخص مست دارای قصد است اما رضای وی مخدوش است. در خصوص مورد اخیر، سؤالِ قابل طرح این است که وضعیت معامله شخص مست چگونه است؟ از طرفی وی دارای قصد است و معامله‌اش را نمیتوان باطل دانست و از طرف دیگر رضای وی مخدوش است و نمیتوان حکم به صحت معامله‌اش کرد. در این مقاله با روش تحلیلی‌توصیفی ضمن بررسی انواع مستی و تأثیر آن در قصد و رضا، با بهرهگیری از مبانی فقهی و تطبیق بر موازین حقوقی این نتیجه به دست آمد که وضعیت حقوقی مطلوب برای معاملات شخص مست در مرتبه‌ای که شخص دارای قصد است اما رضایش مخدوش است، عدم‌نفوذ است. |
| format | Article |
| id | doaj-art-0462ceb029704517855da9105ca3efdd |
| institution | Kabale University |
| issn | 2008-9139 2538-3892 |
| language | fas |
| publishDate | 2025-02-01 |
| publisher | Ferdowsi University of Mashhad |
| record_format | Article |
| series | فقه و اصول |
| spelling | doaj-art-0462ceb029704517855da9105ca3efdd2025-02-08T07:22:57ZfasFerdowsi University of Mashhadفقه و اصول2008-91392538-38922025-02-0156414916810.22067/jfiqh.2023.81448.155446171وضعیت معاملات شخص مست در مراتب مختلف مستی؛ سامان‌دهی نظریۀ عدم‌نفوذ برخی معاملات شخص مستامیرعباس عسکری0علی یاری نژاد1دانش‌آموختۀ دکتری گروه حقوق خصوصی، دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران، تهران، ایراندانشجوی دکتری گروه حقوق خصوصی، دانشگاه علوم قضائی و خدمات اداری، تهران، ایرانیکی از شرایط اساسی صحت قراردادها «قصد» و «رضای» طرفین است. فقدان این دو به بطلان یا عدم‌نفوذ قرارداد منجر می‌شود. مادۀ 195 قانون مدنی معامله در حال مستی را به‌علت فقدان قصد باطل میداند. باتوجه‌به مفهوم مخالف ماده، معاملات شخص مست یا به‌علت فقدان قصد باطل شناخته شده و یا به‌علت عدم‌زوال قصد صحیح تلقی شده است. مشهور فقها و حقوقدانان نیز همین دیدگاه را در خصوص معاملات شخص مست دارند. این در حالی است که ازنظرِ پزشکی، مستی دارای مراتبی است که حکم به صحت و بطلان نمیتواند معاملات واقع‌شده در همۀ مراتب را پوشش دهد. گاه مستی باعث زوال قصد و رضا می‌شود، گاه به هیچ‌یک از قصد و رضا خلل وارد نمیکند و گاه شخص مست دارای قصد است اما رضای وی مخدوش است. در خصوص مورد اخیر، سؤالِ قابل طرح این است که وضعیت معامله شخص مست چگونه است؟ از طرفی وی دارای قصد است و معامله‌اش را نمیتوان باطل دانست و از طرف دیگر رضای وی مخدوش است و نمیتوان حکم به صحت معامله‌اش کرد. در این مقاله با روش تحلیلی‌توصیفی ضمن بررسی انواع مستی و تأثیر آن در قصد و رضا، با بهرهگیری از مبانی فقهی و تطبیق بر موازین حقوقی این نتیجه به دست آمد که وضعیت حقوقی مطلوب برای معاملات شخص مست در مرتبه‌ای که شخص دارای قصد است اما رضایش مخدوش است، عدم‌نفوذ است.https://jfiqh.um.ac.ir/article_46171_6313310f5bf41789bdd3804a49484c6c.pdfعدم‌نفوذارادۀ انشائیمعاملات مستمراتب مستیقصدرضا |
| spellingShingle | امیرعباس عسکری علی یاری نژاد وضعیت معاملات شخص مست در مراتب مختلف مستی؛ سامان‌دهی نظریۀ عدم‌نفوذ برخی معاملات شخص مست فقه و اصول عدم‌نفوذ ارادۀ انشائی معاملات مست مراتب مستی قصد رضا |
| title | وضعیت معاملات شخص مست در مراتب مختلف مستی؛ سامان‌دهی نظریۀ عدم‌نفوذ برخی معاملات شخص مست |
| title_full | وضعیت معاملات شخص مست در مراتب مختلف مستی؛ سامان‌دهی نظریۀ عدم‌نفوذ برخی معاملات شخص مست |
| title_fullStr | وضعیت معاملات شخص مست در مراتب مختلف مستی؛ سامان‌دهی نظریۀ عدم‌نفوذ برخی معاملات شخص مست |
| title_full_unstemmed | وضعیت معاملات شخص مست در مراتب مختلف مستی؛ سامان‌دهی نظریۀ عدم‌نفوذ برخی معاملات شخص مست |
| title_short | وضعیت معاملات شخص مست در مراتب مختلف مستی؛ سامان‌دهی نظریۀ عدم‌نفوذ برخی معاملات شخص مست |
| title_sort | وضعیت معاملات شخص مست در مراتب مختلف مستی؛ سامان‌دهی نظریۀ عدم‌نفوذ برخی معاملات شخص مست |
| topic | عدم‌نفوذ ارادۀ انشائی معاملات مست مراتب مستی قصد رضا |
| url | https://jfiqh.um.ac.ir/article_46171_6313310f5bf41789bdd3804a49484c6c.pdf |
| work_keys_str_mv | AT ạmyrʿbạsʿsḵry wḍʿytmʿạmlạtsẖkẖṣmstdrmrạtbmkẖtlfmstysạmạndhynẓryەʿdmnfwdẖbrkẖymʿạmlạtsẖkẖṣmst AT ʿlyyạrynzẖạd wḍʿytmʿạmlạtsẖkẖṣmstdrmrạtbmkẖtlfmstysạmạndhynẓryەʿdmnfwdẖbrkẖymʿạmlạtsẖkẖṣmst |