بررسی مهار علف‌های هرز بر انتقال مجدد مواد پرورده، عملکرد و اجزاء عملکرد در کشت مخلوط ارقام گندم

چکیدهسابقه و هدف: گندم مهمترین گیاه زراعی روی زمین است که از زمان اهلی شدن تاکنون همواره از اهمیت خاصی برخوردار بوده و بیشترین سطح زیر کشت را در بین محصولات زراعی به خود اختصاص داده است. در میان عوامل کاهش‌ دهنده تولید گندم کشور، علف‌های‌هرز از اهمیت خاصی برخوردار بوده است و بر اساس مطالعات انجام شد...

Full description

Saved in:
Bibliographic Details
Main Authors: عاطفه رضایی, احسان بیژن زاده, علی بهپوری, وحید براتی
Format: Article
Language:fas
Published: Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources 2022-06-01
Series:Pizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī
Subjects:
Online Access:https://jopp.gau.ac.ir/article_6098_fce8874d78254c3c1bb407025fd2e2a0.pdf
Tags: Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
_version_ 1832586549619851264
author عاطفه رضایی
احسان بیژن زاده
علی بهپوری
وحید براتی
author_facet عاطفه رضایی
احسان بیژن زاده
علی بهپوری
وحید براتی
author_sort عاطفه رضایی
collection DOAJ
description چکیدهسابقه و هدف: گندم مهمترین گیاه زراعی روی زمین است که از زمان اهلی شدن تاکنون همواره از اهمیت خاصی برخوردار بوده و بیشترین سطح زیر کشت را در بین محصولات زراعی به خود اختصاص داده است. در میان عوامل کاهش‌ دهنده تولید گندم کشور، علف‌های‌هرز از اهمیت خاصی برخوردار بوده است و بر اساس مطالعات انجام شده میانگین خسارت علف‌های‌هرز مزارع گندم کشور 23درصد‌ می‌باشد. این تحقیق به منظور بررسی اثر مهار علف‌های‌هرز بر انتقال مجدد مواد پرورده، عملکرد و اجزای عملکرد در کشت مخلوط ارقام گندم و مقایسه آن با تک‌کشتی انجام شد.مواد و روش‌ها: به منظور بررسی مهار علف‌های‌هرز بر انتقال مجدد مواد پرورده، عملکرد و اجزای عملکرد در کشت مخلوط ارقام گندم، آزمایشی به صورت بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 98-1397 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی داراب، دانشگاه شیراز اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل مهار علف‌های‌هرز در شش سطح در مراحل پنجه‌زنی، ساقه‌رفتن، غلاف‌رفتن، ظهور‌ سنبله، شاهد بدون علف‌هرز و دارای علف‌هرز بود که در تمام مراحل، مهار علف‌های‌هرز به صورت دستی انجام ‌شد و تیمارهای سیستم کشت شامل تک‌کشتی سیروان، تک‌کشتی ستاره و مخلوط سیروان و ستاره به صورت ردیفی به نسبت یک به یک بودند. نتایج و بحث: اثرات اصلی مهار علف‌های‌هرز و سیستم کشت بر انتقال مجدد مواد پرورده، درصد مشارکت مواد پرورده، زیست توده علف-های‌هرز، ارتفاع گیاه، وزن هزاردانه، تعداد سنبله در متر مربع و عملکرد دانه معنی‌دار بود. هم‌چنین مقدار انتقال مجدد مواد پرورده، کارآیی انتقال مجدد مواد پرورده و مشارکت مواد پرورده در اثر ساده مهار علف‌های‌هرز در مرحله پنجه‌زنی به ترتیب، 7/37، 2/57 و 8/5 درصد افزایش نسبت به شاهد بدون علف‌هرز داشت که این صفات در کشت مخلوط به ترتیب 7/29، 6/6 و 2/18 درصد نسبت به تک‌کشتی سیروان افزایش داشته است. زیست توده علف‌های‌هرز در کشت مخلوط نسبت به تک‌کشتی ستاره و سیروان به‌ترتیب 6/29 و 25/21 درصد کاهش داشت. هم‌چنین بیشترین عملکرد دانه در کشت مخلوط حاصل شد که نسبت به تک‌کشتی ستاره و سیراوان به‌ترتیب 8/22 و 2/11درصد افزایش داشت.مهار علف‌های‌هرز در مرحله پنجه‌زنی باعث کاهش 9/11 درصدی عملکرد دانه شد که کمترین کاهش عملکرد گندم مربوط به تیمار مهار علف‌های‌هرز در مرحله پنجه‌زنی نسبت به سایر تیمارهای مهار علف‌هرز بود و به همین دلیل نیز می‌تواند بهترین زمان برای مهار علف-های‌هرز در نظر گرفته شود.نتیجه‌گیری: نتایج نشان داد که کشت مخلوط ارقام گندم می‌تواند در مهار و رقابت با علف‌های‌هرز موفق تراز تک‌کشتی عمل کند به نحوی که زیست‌توده علف‌های‌هرز در کشت مخلوط کاهش بیشتری را نشان داده و این می‌تواند بدلیل سایه‌اندازی بیشتر روی علف‌های‌هرز در کشت مخلوط باشد. نتایج انتقال مجدد مواد پرورده نشان داد که رقم پاکوتاه ستاره از سیستم انتقال مواد پرورده کارآمدتری در مقابله با علف-های‌هرز برخوردار بود و رقم پابلندی مثل سیروان با مهار بهتر علف‌های‌هرز، برای پر نمودن دانه‌های خود کمتر به ذخایر ساقه نیاز داشت. هم‌چنین بیشترین عملکرد دانه در کشت مخلوط نسبت به تک‌کشتی ارقام حاصل شد و کشت مخلوط می‌تواند به عنوان یک راهکار مناسب جهت استفاده بهینه از عوامل محیطی برای ایجاد پایداری در تولید باشد.
format Article
id doaj-art-0044b20ba4d5483380db733c264a017e
institution Kabale University
issn 2322-2050
2322-2778
language fas
publishDate 2022-06-01
publisher Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources
record_format Article
series Pizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī
spelling doaj-art-0044b20ba4d5483380db733c264a017e2025-01-25T07:00:23ZfasGorgan University of Agricultural Sciences and Natural ResourcesPizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī2322-20502322-27782022-06-0129211810.22069/jopp.2022.17701.26406098بررسی مهار علف‌های هرز بر انتقال مجدد مواد پرورده، عملکرد و اجزاء عملکرد در کشت مخلوط ارقام گندمعاطفه رضایی0احسان بیژن زاده1علی بهپوری2وحید براتی3دانشجوی کارشناسی‌ارشد بخش اگرواکولوژی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی داراب، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران.نویسنده مسئول، دانشیار بخش اگرواکولوژی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی داراب، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران.استادیار بخش اگرواکولوژی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی داراب، دانشگاه شیراز، شیراز، ایراناستادیار بخش اگرواکولوژی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی داراب، دانشگاه شیراز، شیراز، ایرانچکیدهسابقه و هدف: گندم مهمترین گیاه زراعی روی زمین است که از زمان اهلی شدن تاکنون همواره از اهمیت خاصی برخوردار بوده و بیشترین سطح زیر کشت را در بین محصولات زراعی به خود اختصاص داده است. در میان عوامل کاهش‌ دهنده تولید گندم کشور، علف‌های‌هرز از اهمیت خاصی برخوردار بوده است و بر اساس مطالعات انجام شده میانگین خسارت علف‌های‌هرز مزارع گندم کشور 23درصد‌ می‌باشد. این تحقیق به منظور بررسی اثر مهار علف‌های‌هرز بر انتقال مجدد مواد پرورده، عملکرد و اجزای عملکرد در کشت مخلوط ارقام گندم و مقایسه آن با تک‌کشتی انجام شد.مواد و روش‌ها: به منظور بررسی مهار علف‌های‌هرز بر انتقال مجدد مواد پرورده، عملکرد و اجزای عملکرد در کشت مخلوط ارقام گندم، آزمایشی به صورت بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 98-1397 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی داراب، دانشگاه شیراز اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل مهار علف‌های‌هرز در شش سطح در مراحل پنجه‌زنی، ساقه‌رفتن، غلاف‌رفتن، ظهور‌ سنبله، شاهد بدون علف‌هرز و دارای علف‌هرز بود که در تمام مراحل، مهار علف‌های‌هرز به صورت دستی انجام ‌شد و تیمارهای سیستم کشت شامل تک‌کشتی سیروان، تک‌کشتی ستاره و مخلوط سیروان و ستاره به صورت ردیفی به نسبت یک به یک بودند. نتایج و بحث: اثرات اصلی مهار علف‌های‌هرز و سیستم کشت بر انتقال مجدد مواد پرورده، درصد مشارکت مواد پرورده، زیست توده علف-های‌هرز، ارتفاع گیاه، وزن هزاردانه، تعداد سنبله در متر مربع و عملکرد دانه معنی‌دار بود. هم‌چنین مقدار انتقال مجدد مواد پرورده، کارآیی انتقال مجدد مواد پرورده و مشارکت مواد پرورده در اثر ساده مهار علف‌های‌هرز در مرحله پنجه‌زنی به ترتیب، 7/37، 2/57 و 8/5 درصد افزایش نسبت به شاهد بدون علف‌هرز داشت که این صفات در کشت مخلوط به ترتیب 7/29، 6/6 و 2/18 درصد نسبت به تک‌کشتی سیروان افزایش داشته است. زیست توده علف‌های‌هرز در کشت مخلوط نسبت به تک‌کشتی ستاره و سیروان به‌ترتیب 6/29 و 25/21 درصد کاهش داشت. هم‌چنین بیشترین عملکرد دانه در کشت مخلوط حاصل شد که نسبت به تک‌کشتی ستاره و سیراوان به‌ترتیب 8/22 و 2/11درصد افزایش داشت.مهار علف‌های‌هرز در مرحله پنجه‌زنی باعث کاهش 9/11 درصدی عملکرد دانه شد که کمترین کاهش عملکرد گندم مربوط به تیمار مهار علف‌های‌هرز در مرحله پنجه‌زنی نسبت به سایر تیمارهای مهار علف‌هرز بود و به همین دلیل نیز می‌تواند بهترین زمان برای مهار علف-های‌هرز در نظر گرفته شود.نتیجه‌گیری: نتایج نشان داد که کشت مخلوط ارقام گندم می‌تواند در مهار و رقابت با علف‌های‌هرز موفق تراز تک‌کشتی عمل کند به نحوی که زیست‌توده علف‌های‌هرز در کشت مخلوط کاهش بیشتری را نشان داده و این می‌تواند بدلیل سایه‌اندازی بیشتر روی علف‌های‌هرز در کشت مخلوط باشد. نتایج انتقال مجدد مواد پرورده نشان داد که رقم پاکوتاه ستاره از سیستم انتقال مواد پرورده کارآمدتری در مقابله با علف-های‌هرز برخوردار بود و رقم پابلندی مثل سیروان با مهار بهتر علف‌های‌هرز، برای پر نمودن دانه‌های خود کمتر به ذخایر ساقه نیاز داشت. هم‌چنین بیشترین عملکرد دانه در کشت مخلوط نسبت به تک‌کشتی ارقام حاصل شد و کشت مخلوط می‌تواند به عنوان یک راهکار مناسب جهت استفاده بهینه از عوامل محیطی برای ایجاد پایداری در تولید باشد.https://jopp.gau.ac.ir/article_6098_fce8874d78254c3c1bb407025fd2e2a0.pdfرقم سیروانرقم ستارهوزن هزار دانهوزن زیست توده علف‌های هرز
spellingShingle عاطفه رضایی
احسان بیژن زاده
علی بهپوری
وحید براتی
بررسی مهار علف‌های هرز بر انتقال مجدد مواد پرورده، عملکرد و اجزاء عملکرد در کشت مخلوط ارقام گندم
Pizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī
رقم سیروان
رقم ستاره
وزن هزار دانه
وزن زیست توده علف‌های هرز
title بررسی مهار علف‌های هرز بر انتقال مجدد مواد پرورده، عملکرد و اجزاء عملکرد در کشت مخلوط ارقام گندم
title_full بررسی مهار علف‌های هرز بر انتقال مجدد مواد پرورده، عملکرد و اجزاء عملکرد در کشت مخلوط ارقام گندم
title_fullStr بررسی مهار علف‌های هرز بر انتقال مجدد مواد پرورده، عملکرد و اجزاء عملکرد در کشت مخلوط ارقام گندم
title_full_unstemmed بررسی مهار علف‌های هرز بر انتقال مجدد مواد پرورده، عملکرد و اجزاء عملکرد در کشت مخلوط ارقام گندم
title_short بررسی مهار علف‌های هرز بر انتقال مجدد مواد پرورده، عملکرد و اجزاء عملکرد در کشت مخلوط ارقام گندم
title_sort بررسی مهار علف‌های هرز بر انتقال مجدد مواد پرورده، عملکرد و اجزاء عملکرد در کشت مخلوط ارقام گندم
topic رقم سیروان
رقم ستاره
وزن هزار دانه
وزن زیست توده علف‌های هرز
url https://jopp.gau.ac.ir/article_6098_fce8874d78254c3c1bb407025fd2e2a0.pdf
work_keys_str_mv AT ʿạṭfhrḍạyy brrsymhạrʿlfhạyhrzbrạntqạlmjddmwạdprwrdhʿmlḵrdwạjzạʾʿmlḵrddrḵsẖtmkẖlwṭạrqạmgndm
AT ạḥsạnbyzẖnzạdh brrsymhạrʿlfhạyhrzbrạntqạlmjddmwạdprwrdhʿmlḵrdwạjzạʾʿmlḵrddrḵsẖtmkẖlwṭạrqạmgndm
AT ʿlybhpwry brrsymhạrʿlfhạyhrzbrạntqạlmjddmwạdprwrdhʿmlḵrdwạjzạʾʿmlḵrddrḵsẖtmkẖlwṭạrqạmgndm
AT wḥydbrạty brrsymhạrʿlfhạyhrzbrạntqạlmjddmwạdprwrdhʿmlḵrdwạjzạʾʿmlḵrddrḵsẖtmkẖlwṭạrqạmgndm