کشت درون شیشه ای گیاه آویشن باغی (Thymus vulgaris L.) و بررسی اثرات تهویه، سیلیس و غلظت ساکارز بر رشد و نمو آن
سابقه و هدف: گیاه آویشن باغی (Thymus vulgaris L.) متعلق به تیره‌ی نعناع (Lamiaceae) است. آویشن باغی به دلیل داشتن مقدار زیادی مواد مؤثره، در صنایع آرایشی و بهداشتی، درمانی و پزشکی به عنوان یک گیاه با ارزش، مهم و کاربردی محسوب می‌شود. هدف از انجام این مطالعه بهبود پرآوری شاخه، تولید گیاهچه‌ه...
Saved in:
| Main Authors: | , , , , , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | fas |
| Published: |
Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources
2024-03-01
|
| Series: | Pizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://jopp.gau.ac.ir/article_6800_026a73f78b6146114cef6a725f5b51f3.pdf |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| Summary: | سابقه و هدف: گیاه آویشن باغی (Thymus vulgaris L.) متعلق به تیره‌ی نعناع (Lamiaceae) است. آویشن باغی به دلیل داشتن مقدار زیادی مواد مؤثره، در صنایع آرایشی و بهداشتی، درمانی و پزشکی به عنوان یک گیاه با ارزش، مهم و کاربردی محسوب می‌شود. هدف از انجام این مطالعه بهبود پرآوری شاخه، تولید گیاهچه‌های با کیفیت و کاهش اثرات تنش‌های درون شیشه‌ای مانند رطوبت بالا، افزایش غلظت اتیلن در خرد-اقلیم درون شیشه و آسیب مکانیکی به بافت ریزنمونه بود. همچنین مطالعات محدودی در ارتباط با تکثیر درون شیشه‌ای این گیاه انجام شده است.مواد و روش‌ها: به منظور بررسی اثرات تهویه، سیلیس و غلظت ساکارز بر رشد و نمو درون شیشه‌ای آویشن باغی (T. vulgaris) پژوهشی تحت آزمایش فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی که فاکتور اول شامل تهویه در دو سطح مختلف (دارای تهویه (برای اجرای تیمار تهویه از فیلترهای سرسرنگی 4/0 میکرون استفاده شد که در درب ظروف کاشت نصب گردید) و عدم تهویه) فاکتور دوم شامل سیلیس با چهار سطح (صفر، 5/1، 3 و 6 میلی‌گرم در لیتر) فاکتور سوم شامل ساکارز با سه سطح (5/7، 15 و 30 گرم در لیتر) و شاهد (عدم تهویه) بود. محیط کشت مورد استفاده محیط کشت موراشیگ و اسکوک بود که با 1 میلی گرم در لیتر کینتین، 3/0 میلی‌گرم در لیتر جیبرلیک اسید و 8 گرم در لیتر آگار تکمیل شده بود. pH محیط کشت قبل از اتوکلاو روی 8/5 تنظیم شد. ریزنمونه‌های مورد استفاده تک گره‌های ساقه بودند که از یک توده پر رشد تهیه شد. صفاتی شامل: تعداد شاخه، طول شاخه، طول میانگره، تعداد برگ، وزن‌تر شاخه، وزن خشک شاخه، درصد باززایی شاخه، درصد آلودگی ریزنمونه، تعداد ریشه، طول ریشه، وزن‌تر ریشه، وزن خشک‌ریشه، درصد باززایی ریشه، پرولین، فعالیت آنتی‌اکسیدانی، رنگیزه‌های گیاهی (کلروفیل، کاروتنوئید، آنتوسیانین، فلاونوئید) و درصد زنده‌مانی گیاهچه‌ها اندازه‌گیری و مورد ارزیابی قرار گرفت. یافته‌ها: نتایج اثرات تهویه، سیلیس و غلظت‌های مختلف ساکارز بر صفات مورد ارزیابی نشان داد که در اثرات ساده صفات وزن تر ریشه، درصد آلودگی ریزنمونه و درصد زنده‌مانی گیاهچه‌ها در تیمار ساکارز و صفت فعالیت آنتی اکسیدانی در تیمار تهویه و در اثرات دوگانه صفات تعداد ریشه، درصد باززایی ریشه، وزن تر ریشه، طول شاخه، تعداد روزنه، فلاونوئید و کلروفیل b و در اثرات سه گانه صفات وزن خشک ریشه، پرولین و کلروفیل a در سطح احتمال 5 درصد معنی دار شد. نتایج تجزیه واریانس داده‌ها نشان داد که تیمار تهویه، سیلیس و غلظت ساکارز در سطح احتمال (٠5/٠(p≤ در اثرات ساده معنی‌داری نداشت، ولی اثرات دوگانه و سه‌گانه این فاکتورها بر نیتروژن اثر معنی‌داری داشت (تیمار 5/7 گرم در لیتر ساکارز و دارای تهویه باعث افزایش درصد نیتروژن به عدد 23/1 شد). نتیجه‌گیری: پژوهش حاضر نشان داد که اثرات تهویه، سیلیس و غلظت ساکارز بر ویژگـی‌هـای مورفولـوژیکی، فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی گیاه آویشن باغی متفاوت است. تیمار 15 گرم در لیتر ساکارز و 5/1 میلی‌گرم سیلیس به همراه عدم تهویه باعث افزایش پارامترهای رشدی گیاه آویشن باغی وطول شاخه گردید. با توجه به نتایج به‌دست‌آمده می‌توان کاربرد سیلیس را نسبت به تهویه مقرون به‌صرفه دانست و آن را به‌صورت ترکیبی به محلول کشت جهت افزایش عملکرد و رشد گیاه آویشن پیشنهاد کرد. |
|---|---|
| ISSN: | 2322-2050 2322-2778 |