‘Gönül Dağı’ Dizisi Üzerinden Dağ Mitinin Yeniden İnşası
“Dağ” motifi geçmişten bugüne masallardan hikâyelere, efsanelerden mitlere kadar pek çok anlatıda yer almıştır. İnsanlar ulaşamadıkları ya da anlamlandıramadıkları şeylerin göklerden geldiğine inanmışlardır. Bu bağlamda “dağ”, yüceliğin ve erişilmezliğin yeryüzündeki simgesi hâline gelmiştir. Türkle...
Saved in:
| Main Authors: | , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
Üsküdar University
2025-04-01
|
| Series: | Etkileşim |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://dergipark.org.tr/tr/pub/usuifade |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| Summary: | “Dağ” motifi geçmişten bugüne masallardan hikâyelere, efsanelerden mitlere kadar pek çok anlatıda yer almıştır. İnsanlar ulaşamadıkları ya da anlamlandıramadıkları şeylerin göklerden geldiğine inanmışlardır. Bu bağlamda “dağ”, yüceliğin ve erişilmezliğin yeryüzündeki simgesi hâline gelmiştir. Türklerin bilinen en eski tarihinde de Gök Tanrı inancı mevcuttur. Gök Tanrı inancında “dağ” tanrıya ulaşmanın bir yolu olarak görülmekte, kutsal kabul edilmektedir. Kültürel çeşitliliğe sahip Anadolu’da da “dağ” önemli bir figür ve anlatıların dikkat çeken bir motifidir. Kültürün teknoloji ile dolayımlandığı çağımızda kültür aktarımı da ekranlar aracılığıyla gerçekleşmektedir. Yaklaşık bir asırdır kişilerin hayatında yer edinen televizyon hikâyelerin nesilden nesile aktarımı için anlatıcı görevini üstlenmiştir. “Dağ” mitinin televizyon dizisi yoluyla kültürel olarak aktarımı konusunda yapılan çalışmada; TRT’nin proje dizileri arasında yer alan Gönül Dağı çalışmanın örneklemi olarak belirlenmiştir. Gönül Dağı dizisi yüksek reyting almasının yanı sıra yerel anlatıların doğal olarak korunduğu bir bölge olan Orta Anadolu’da geçmesi nedeniyle de dikkat çekici bulunmuştur. Çalışmada; Gönül Dağı dizisi betimsel analiz ve Roland Barthes’ın mit kavramı ve mitsel anlatı çerçevesinde değerlendirilmiştir. Yapılan betimsel analizde dizide kullanılan görsellerde dağ motifinin bulunduğu ve birçok anlatının da dağ miti çerçevesinde şekillendiği görülmektedir. Mitler, Barthes’ın de üzerinde durduğu biçimiyle insanlar tarafından oluşturulan, zaman içinde de kalıp yargılara dönüşen durumları ifade etmektedir. Gönül Dağı dizisinde yaşlı bir adamın hikâye anlatımından yola çıkılarak oluşturulan görsel ve işitsel anlatıda dağ miti bugünkü duygu ve davranışlara referans oluşturmaktadır. Diziden alıntılanan görsellerin betimsel analizi ve ilgili kaynakların incelenmesiyle yapılan çalışmada, geçmişte Türk dini inançları arasında bulunan dağ kültünün zaman içinde dağ mitine dönüştüğü, bunun da teknolojik bir araç olan televizyon aracılığıyla topluma aktarıldığı tespit edilmiştir. |
|---|---|
| ISSN: | 2636-7955 2636-8242 |